اصول دادرسی در داوری تجاری و ضمانت اجرای آن در فقه و حقوق ایران و حقوق انگلیس

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار گروه حقوق، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.

10.22034/ejs.2023.414021.1532

چکیده

زمینه و هدف: اهمیت توجه به اصول دادرسی و لزوم رعایت آن‌ها ایجاب می‌کند تا قوانین و مقررات داوری در عین تبیین این اصول، ضمانت اجرای عدم رعایت آن‌ها را نیز پیش‌بینی کند. هدف مقاله حاضر بررسی ضمانت اجرای عدم رعایت اصول دادرسی در داوری در فقه و حقوق ایران و حقوق انگلیس است.
مواد و روش‌ها: روش مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است. مواد و داده‌ها نیز کیفی است و از فیش‌برداری در گردآوری مطالب و داده‌ها استفاده ‌شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته‌ها: در نظام داوری ایران به ­ویژه قانون داوری تجاری بین‌المللی به اصول دادرسی توجه شده است. با وجود این، به­ دلیل کلی‌گویی، خلأ­ها و ابهام­ هایی در خصوص جایگاه و ضمانت اجرای عدم رعایت اصول داوری وجود دارد. هرچند رویه قضایی محاکم ایران تلاش داشت تا این خلأ را مرتفع کند، دستاوردهای آن محدود بوده است. در مقابل، نظام داوری انگلستان در تبیین جایگاه این اصول و در ضمانت اجرا چه نسبت به فرایند داوری و چه رأی داوری و شخص داور رویکرد دقیقی را اتخاذ کرده است و نظام داوری این کشور با توجه به جزئی­ ترین مسائل، عدم رعایت اصول دادرسی را با ضمانت اجرای مؤثر و کارآمدی مواجه ساخته است.
نتیجه‌: قانون داوری تجاری ایـران اولـین تجربـه از یـک قـانون مـدرن و هماهنگ با معیارهای پذیرفته­ شده بین‌المللـی اسـت. بـا تـصویب قـانون، آزادی و اختیـار طرفین و داوران به ­نسبت قابل ملاحظـه‌ای افـزایش یافتـه است و در مقابـل، مـداخله قضایی کاهش یافته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات