سرمایه گذاری خارجی و توسعه پایدار در سواحل مکران از نگاه فقه و حقوق (با تأکید بر ظرفیت‌ها و چالش‌ها)

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته حقوق بین الملل عمومی، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

2 دانشیار گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

3 استادیار گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: سواحل استراتژیک مکران، با ظرفیت‌های فراوان، یکی از بسترهای مناسب برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی است. در این پژوهش که با هدف بیان اهمیت منطقه ساحلی مکران در اقتصاد بین‌الملل تدوین گردیده است، ظرفیت‌ها و چالش‌های حقوقی-فقهی سرمایه‌گذاری در این منطقه راهبردی تبیین شده است.
مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع نظری بوده ‌روش تحقیق به­ صورت توصیفی تحلیلی می‏باشد و روش جمع‏آوری اطلاعات به­صورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافته‌ها: یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که ظرفیت‌های متنوع حقوقی-فقهی در ارتباط با توسعه پایدار سواحل مکران وجود دارد. در این میان، قوانین کلان بالادستی و مبانی فقهی آن سهم قابل توجهی در ایجاد این ظرفیتهای حقوقی دارند؛ اسناد کلانی مانند سند توسعه منطقه ساحلی مکران، قانون برنامه ششم توسعه، سند چشم‌انداز 1404، قانون چگونگی اداره مناطق آزاد، قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی و قانون رفع برخی موانع تولید.
نتیجه‌گیری: علی‌رغم وجود چالش‌های حقوقی پیش‌روی توسعه‌یافتگی مکران، نظیر چالشهای زیست‌محیطی، تعارض سرمایه‌گذاری خارجی با برخی قواعد و اصول جمهوری اسلامی و نیز عدمالحاق ایران به FATF، باید اذعان داشت که ایران در راستای جذب سرمایهگذار خارجی در زمینه توسعه سواحل راهبردی مکران گام‌های مثبت و قابل­ تحسینی نیز برداشته است.

کلیدواژه‌ها


- قرآن مجید
- نهج­البلاغه
- بهرامی، یوسف، احمدی، کریم، دیلم صالحی، مهسا، داوری، الهام، «بررسی نقش مناطق آزاد تجاری صنعتی در توسعه پایدار فضایی شهرهای ساحلی دریای خزر (مورد: منطقه آزاد تجاری- صنعتی بندر انزلی)»، همایش ملی توسعه پایدار فضایی در سواحل دریای خزر، بابلسر، 1393.
- جعفری هرندی، محمد، «قاعده نفی سبیل و کاربرد آن در روابط بین­المللی»، پژوهش­های فقه و حقوق اسلامی، دوره دو، شماره دوم، 1384.
- جهانیان، ناصر، «بنیادهای توسعه اقتصادی عادلانه در اسلام»، اقتصاد اسلامی، دوره بیست و پنج، شماره هفتم، 1386.
- حسن‌زاده، حسن، ادیبی­مهر، محمد، داداش­نژاد دلشاد، داوود، باقی­زاده، محمدجواد، «نقش قاعده فقهی لاضرر در مدیریت بحران‌های محیط زیستی»، آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، دوره سه، شماره هفتم، 1398.
- حسینی‌گلزار، شقایق، جایگاه توسعه پایدار در حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری، تهران، مجد، 1396.
- حکیمیان، علی محمد، جاور، حسین، هوشمند فیروزآبادی، حسین، نقدیان، حسن، «امکان­سنجی استفاده از قاعده احترام به عنوان مبنای ضمان ناشی از صدمه به محیط زیست»، تعالی حقوق، دوره یک، شماره هفتم، 1400.
- خوئینی، غفور، حقوق شهروندی و توسعه پایدار، تهران، فرهنگ صبا، 1389.
- دهشیری، محمدرضا، «جهان شدن و توسعه پایدار»، فصلنامه آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، دوره چهار، شماره دوم، 1393.
- دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر نظریه‌های روابط بین‌الملل، مطالعات انقلاب اسلامی»، دوره هفت، شماره بیستم، 1389.
- رنجبران، مهدی، «مبانی فقهی تامین رفاه عمومی، سطح گشایش در دولت اسلامی»، فصلنامه علمی­تخصصی­ فرهنگ پژوهش، شماره بیست و پنجم، 1397.
- رئیسی، لیلا، «رابطه حفاظت از محیط زیست با صلح و توسعه پایدار»، فصلنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دوره سه، شماره هفدهم، 1387.
- عباسی، اصغر، «معرفی گروه ضربت اقدام مالی علیه پولشویی»، پژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی، دوره دو، شماره پنجم، 1386.
- قلندریان، ایمان، تقوایی، علی اکبر، کامیار، مریم، «مطالعه­ی تطبیقی رابطه­ی انسان و محیط زیست در تفکر توسعه­ی پایدار و تفکر اسلامی»، دوره چهار، شماره اول، 1395.
- کرم­زاده، سیامک، فیض، زهرا، «قاعده­ی نفی سبیل و الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم»، پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، دوره دو، شماره ششم، 1398.
- لواسانی، احمد، کنفرانس بین‌المللی محیط زیست در ریو، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، 1375.
- مشفق، زهرا، «مهندسی توسعه سواحل مکران از بندر جاسک تا بندر چابهار»، مجله امنیت بین‌الملل، پیاپی نهم، 1398.
- مهرآرا، اسدالله، مدانلو جویباری، سپیده، زارع زیدی، علیرضا، «بررسی نقش حفاظت از محیط زیست در توسعه پایدار»، ماهنامه شباک، شماره دهم، 1396.