بررسی نقش و عملکرد کارت‌های اعتباری در بانکداری بدون ربا در ایران

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

استادیار گروه اقتصاد اسلامی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه قم، قم، ایران.

10.22034/ejs.2022.335404.1205

چکیده

زمینه و هدف: هدف این پژوهش بررسی نقش و عملکرد کارت­های اعتباری در بانکداری بدون ربا در ایران بود. کارت اعتباری منجر بر تسریع در دریافت­ها و پرداخت­ها از راه بانکداری الکترونیکی منجر به بهبود در عملکرد نظام بانکی می­شود. با توجه به اینکه خاستگاه اصلی کارت­های اعتباری اقتصادهای سرمایه­داری است، نیازمند بررسی عملکرد آنها و قواعد حقوقی حاکم بر آنها است.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش اطلاعات آماری گردآوری شده از 40 کارشناس و خبره مسائل بانکی در سال 1400 با استفاده از پرسشنامه طراحی شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور بررسی عملکرد کارت­های اعتباری در سیستم بانکی کشور از روش تحلیل عاملی و مدل رگرسیونی به منظور استخراج مولفه­های اساسی استفاده گردید.
ملاحظات اخلاقی: در تمامی مراحل نگارش این پژوهش، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت در امانتداری رعایت شده است.
یافته‌ها: نتایج بدست آمده از ایـن پژوهش بیانگر تأثیـر بالای شاخص رضایتمندی از کارت­های بانکـی و آشنایی با کارکـردهای کارت­های اعتباری در کارکـرد و استفاده از کارت­های اعتباری در سیستم بانکی کشور است. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد تلاش بانک در جهت استفاده از تجهیزات کارآمد، ارایـه خدمات نویـن بانکی در طیف وسیع­تری از بانک­ها، بهبود زیرساخت­های مورد نیاز بانکداری الکترونیکی و توجه به خواسته­ها و ترجیحات مشتریان می­تواند در افزایش سطح رضایت­مندی مشتریان گردد.
نتیجه‌: عملکرد مناسب کارت­های اعتباری در سیستم بانکی کشور نیازمند قواعد حقوقی متناسب با بانکداری بدون ربا و همچنین وجود زیرساخت­های اقتصادی و اجتماعی است.

کلیدواژه‌ها


- اشفعی، محمـدصادق، شیـخانی، سعیـد، «کارت­های بانکی و چگونگی کاربرد آن در جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشکده پولی و بانکی، 1377.
- اقدامی، علیرضا، غلامی، احسان، «موانع و چالش‌های توسعه‌ای کارت‌های اعتباری در ایران با معرفی عوامل انگیزشی دارندگان کارت‌های اعتباری»، نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره پنج، 1395.
- رواس قلعه­جی، محمد، موسویان، سید عباس، «کارت­های اعتباری در پرتو فقه و شریعت»، اقتصاد اسلامی، شماره چهار، 1383.
- کهـزادی، نـوروز، «بانکـداری الکتـرونیـک؛ پیش­نیازها، محدودیت­ها و روش­های پیاده­سازی آن در ایران (قسمت اول)»، پیک توسعه، شماره بیست و هفت، 1380.
- متقی، پیمان، ملکی، محمدحسن، عاشقی اسکوئی، هوشنگ، شریفی، فاطمه، صادقی، سید رسول، «مدلی برای فراوانی استفاده از خدمات بانکداری همراه»، تحقیقات بازاریابی نوین، شماره نه، 1398.
- موسویان، سید عباس، بانکداری اسلامی، تهران، موسسه عالی بانکداری، 1389.
- موسویان، سید عباس، «بررسی فقهی ـ حقوقی قوانین مربوط به جریمه و خسارت تأخیر تأدیه در ایران»، حقوق اسلامی، شماره یک، 1384.