ادله ی عقلی در مشروعیت و عدم مشروعیت حیل شرعی درمذاهب خمسه

نوع مقاله: علمی تخصصی

نویسندگان

1 گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، واحد تهران مرکزی - دانشگاه آزاد اسلامی - تهران – ایران

2 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق و اندیشه های امام خمینی (ره) دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران مرکزی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی

چکیده

حیله در نزد فقها چارجویی مخفیانه ای است که می تواند از طرق مثبت یا منفی صورت گیرد ، گاه در عرف عام مذموم است ، گاه از آن به حفظ ظاهر قوانین شرع یاد می شود، مشهور فقهای امامیه آنرا مجاز و لیکن ، حلی ها ، مقدس اردبیلی ، وحید بهبهانی و امام خمینی(ره ) قائل به حرمت حیل در باب ربا می باشند ، امام خمینی (ره) با محک عقل حیل را، ظلم بر ربا دهنده می دانند و آنرا حرام و مردود دانسته همان نظری که حنبلیان و مالیکان دارند ، از طرفی حنفی ها ، مشهورند به استفاده از حیل شرعی ، و شافعی مسلک ها را پیروان حنفی ها می دانند ، بنا بر دلایل عقلی و نقلی مشهور فقهای مذاهب خمسه ، بر این نظر اتفاق دارند که حیل در مقامی که به اصل دین و مقاصد الشریعه لطمه وارد کند و موضوع حکم را عوض کند و انهدام اهداف الهی را در بر داشته باشد باطل و حرام است و هیچ ادله ای بطور مطلق دال بر مشروعیت یا عدم مشروعیت ، حیل نمی باشد ، در این مقاله ما به بررسی اختلاف نظرات مذاهب خمسه در دلایل غیر نقلی پرداخته ، تا راه های برون رفت مشروع از تنگنا و مضایق ، در مقابل طرق سوء استفاده ی از دین و قوانین شریعت روشن گردد.

کلیدواژه‌ها

فصلنامه علمی تخصصی مطالعات راهبردی فقه و حقوق

دوره 1398، پاییز 1398
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات راهبردی فقه و حقوق
پاییز 1398
صفحه 59-86

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار