استادیار و عضو هیئت علمی گروه حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
10.22034/ejs.2023.399423.1455
چکیده
زمینه و هدف: مدیریت توسعه پایدار از موضوعات مهم توسعه است که در سایه مفهوم توسعه پایدار، چندان مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است. هدف مقاله حاضر بررسی مدیریت توسعه پایدار در کشورها از منظر حقوق بینالملل با تحلیلی بر فقه اقتصادی است. مواد و روشها: روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است. مواد و دادهها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و دادهها استفاده شده است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متن، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافتهها: یافتهها حاکیست که در فقه اقتصادی، میتوان به اصول و قواعد مهمی دست یافت که بر مدیریت توسعه پایدار دلالت دارد. اصل ضرر نرساندن در فرایند توسعه، رعایت اصل حفظ توازن و تعادل، اصل مسئولیت پذیری و عدم فساد در زمین و توجه به کرامت انسانی از مهمترین این قواعد و اصول است. در حقوق بینالملل نیز مدیریت توسعه پایدار در کنواسیونها و اسناد مختلف بینالملل از جمله کنوانسیون ریو رعایت موازین حقوق بشر، حمایت از ارزشهای اجتماعی و رعایت موازین زیست محیطی در فرایند توسعه، سه اصل اساسی است که بر مدیریت توسعه پایدار حاکم است. در اصل رعایت موازین زیست محیطی در فرایند توسعه، اصول مهمی نظیر اصل مسئولیتپذیری و جبران خسارت، اصل احتیاط و اصل همکاری و اطلاعرسانی در خطرات زیست محیطی نهفته است. نتیجه: آنچه مهم است ضمانت اجرای قواعد و اصول حاکم بر مدیریت توسعه پایدار است. بدون ضمانت اجرا، قواعد حاکم بر مدیریت توسعه پایدار در حقوق بینالملل صرفا در حد توصیهنامه باقی خواهد ماند
اسلامی، سیفالله، «کنکاشی پیرامون تأثیر برخی متغیرهای کلان اقتصادی بر شکاف درآمدی»، فصلنامه سیاستهای مالی و اقتصادی، شماره هفتم، 1393.
اسماعیلی، عباس،«حفاظت محیطزیست در اسلام»، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، شماره ششم، 1386.
اشرف العقایی، احمدرضا، اخلاقیات و ارزشهای معنوی در خدمت ارتقای توسعه، چاپ دوم، قم، انتشارات سازمان حفاظت محیطزیست،1379.
امیری، محمدجواد و همکاران،«توسعهپایدار فرهنگزیست محیطی از دیدگاه اسلام»، اولین کنفرانس مهندسی برنامهریزی و مدیریت سیستمهای محیطزیست،1386
آیتالله جوادی آملی، عبدالله، اسلام و محیطزیست، جلد اول، چاپ سوم، قم، مرکز نشر اسراء،1390.
پژومان، ستید هادی، «محیطزیست صلح و امنیت بینالمللی»، فصلنامه علمی سازمان حفاظت محیطزیست، شماره سی و هفتم، 1381.
تخمکاری، محمد، «توسعهپایدار و شهر اسلامی»، ششمین کنفرانس ملی برنامهریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفههای اسلامی (مشهد مقدس)، 1393.
ترابی، یوسف، «آسیبشناسی مدیریت توسعه در ایران»، نشریه دانش سیاسی، شماره دوم،1384.
جهانی پور، محمدرضا؛ توحیدی، احمدرضا،«جایگاه توسعه پایدار در حقوق بینالملل با تأکید بر رویة دولتها»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، شماره اول، 1400.
حسینی، سیدعلی، «حمایت از محیطزیست در حقوق بینالمللی اسلام»، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بینالمللی حقوق بشر و محیطزیست،1389.
خمینی، روحالله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، چاپ سوم، تهران، مؤسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1377.
خمینی، روحالله، صحیفه نور، چاپ چهارم، تهران، مؤسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1377.
رستمی سلیمانی، توماج، «نگرش کشورها به توسعه پایدار و بررسی شاخصهای توسعه انسانی و زیست محیطی در پایداری»، مجله کار و جامعه، شماره دویست و هفدهم،1397.
رمضانی قوامآبادی، محمدحسین؛ شفیقفر، حسن، «توسعهپایدار و حق برمحیطزیست سالم: چشمانداز نسل های آینده»، فصلنامه سیاست جهانی، شماره اول،1395.
سبحانی، جعفر، خدا و نظام آفرینش، چاپ اول، تهران، انتشارات قائم،1353.
سلیمیترکمانی، حجت،«حقوقبینالملل توسعهپایدار از آرمان تا واقعیت»، دو فصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی(دانش و توسعه سابق)، شماره دوم، 1391.
سیدینیا، علیاکبر، «کرامت انسانی و اقتصاد»، فصلنامهی علمی- پژوهشی اقتصاد اسلامی، شماره بیست و نهم، 1387.
شهبازی، آرامش، «توسعهپایدار یا پایداری توسعه»، مجله حقوقی بینالمللی، شماره چهل و دوم، 1389.
ضیائی بیگدلی، محمدرضا، اسلام و حقوق بینالملل، جلد اول، چاپ سوم، تهران، انتشارات گنج دانش،1375.
عباسی، بیژن، حقوق بشر و آزادیهای بنیادین، چاپ دوم، تهران، انتشارات دادگستر،1395.
عباسی، محمود؛ صفایی، سهیلا، «مقاله بررسی اصول چهارگانه اخلاق زیستی از منظر فقه و حقوق اسلامی»، فصلنامه اخلاق زیستی، شماره دوم،1390.
عمیق،محسن؛حسینی، سیدفضلالله، اخلاق زیستمحیطی در اسلام، چاپ سوم، قم، انتشارات استاد مطهری، 1385.
فراهانیفرد، سعید، «دولت اسلامی و آرمان حفظ محیطزیست»، همایش اقتصاد اسلامی و توسعه دانشگاه فردوسی مشهد،1387.
قرائتی، محسن، تفسیر نور، چاپ هفدهم، تهران، انتشارات مرکز فرهنگی درسهای از قرآن،1386.
قربان نیا، ناصر، «قرائتهای گوناگون از حقوق طبیعی»، فصلنامه فقه و حقوق، شماره اول، 1390
کاظم پور تیمورلوئی، محمد؛ کاظمیان، غلامرضا، «مدیریت توسعه پایدار شهری و مروری بر سیاستهای اتحادیه اروپا»، دومین کنفرانس بینالمللی معماری، عمران، شهرسازی، محیط زیست و افقهای هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب، 1401.
کریم، محمدحسین؛ هاشمی، ابوالحسن، «نظرسنجی از روستاییان در مورد چالشهای توسعهپایدار روستایی (مطالعه موردی دهستان ساروق شهرستان اراک)»، فصلنامه روستا و توسعه، شماره دوم، 1388.
گنابادی، سلطان محمد، بیان السعاده فی مقامات العباده، چاپ اول، تهران، مرکز چاپ و انتشارات پیام نور،1372.
محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه، جلد اول، چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت،1374.
محمودی کردی، زهرا، «جایگاه محیطزیست در سازمان تجارت جهانی»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره چهل و یکم، 1391.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ سوم، قم، انتشارات دار المکتب الاسلامیه،1369.
مهرآرا، اسداله؛ مدانلو جویباری، سپیده؛ زارع زیدی، علیرضا، «بررسی نقش حفاظت از محیطزیست در توسعه پایدار»، مجله مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، شماره دهم،1397.
موسوی همدانی، سید محمد باقر، ترجمه تفسیرالمیزان، جلد اول، چاپسوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1374.
موسوی، سید فضل اله؛ غیاثیان، فهیمه، «جبران خسارت زیست محیطی در حقوق بینالملل»، فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره اول،1390.
نیامیری، آیدین، «محیطزیست در اینترنت»، نشریه موج سبز، شماره ششم،1389.
رستمی, سارا. (1402). مدیریت توسعهپایدار در کشورها از منظر حقوق بینالملل با تحلیلی بر فقه اقتصادی. فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی, 5(4), 175-192. doi: 10.22034/ejs.2023.399423.1455
MLA
سارا رستمی. "مدیریت توسعهپایدار در کشورها از منظر حقوق بینالملل با تحلیلی بر فقه اقتصادی". فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی, 5, 4, 1402, 175-192. doi: 10.22034/ejs.2023.399423.1455
HARVARD
رستمی, سارا. (1402). 'مدیریت توسعهپایدار در کشورها از منظر حقوق بینالملل با تحلیلی بر فقه اقتصادی', فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی, 5(4), pp. 175-192. doi: 10.22034/ejs.2023.399423.1455
VANCOUVER
رستمی, سارا. مدیریت توسعهپایدار در کشورها از منظر حقوق بینالملل با تحلیلی بر فقه اقتصادی. فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی, 1402; 5(4): 175-192. doi: 10.22034/ejs.2023.399423.1455