مشروعیت بکارگیری هوش مصنوعی در قضاوت

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.

2 استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.

3 استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.

10.22034/ejs.2023.412639.1521

چکیده

زمینه و هدف: اغلب نظام­ های حقوقی، در ارائه تبیین هوش مصنوعی، تردید دارند. پژوهش درخواستی کمیته TURI اتحادیة اروپا، هوش مصنوعی را در واقع، یک مفهوم مبهم می­داند که مجموعه ­ای از برنامه­ های کاربردی ناهمگن، گسترده و در حال تکامل را پوشش می­دهد. در کشور ایران، چه­ بسا در آینده­ای نزدیک، به­ کارگیری هوش مصنوعی در این جنبه، برای محققان و پژوهشگران دغدغه­ آفرین باشد. ازاین­رو، پژوهش حاضر، مشروعیت به­ کارگیری هوش مصنوعی در امور قضایی را مورد مطالعه قرار می­دهد.
مواد و روش ­ها: این تحقیق از نوع نظری و به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تحقیق حاضر، اصل امانت­داری، صداقت، بی­ طرفی و اصالت متون رعایت شده است.
یافته­ ها: پاسخ به مشروعیت هوش مصنوعی در امور قضایی، در گرو تبیین ادلۀ قضاوت، شرایط قاضی و دیگر فروعات در متون فقهی است.
نتیجه ­گیری: مستند به ادله، قضاوت هوش مصنوعی نمی­تواند مشروعیت داشته باشد؛ در نهایت اینکه هوش مصنوعی، به ­دلیل برخورداری از قدرت حافظه، دریافت و پردازش اطلاعات و عدم خطای بینایی، صرفاً می­تواند به ­صورت یک ابزار برای قاضی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات