ممنوعیت‌های نماینده ناشی از مسئولیت تضامنی در اسناد تجاری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

گروه حقوق خصوصی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/ejs.2023.411689.1516

چکیده

زمینه و هدف: مسئولیت تضامنی در اسناد تجاری از موضوعات در زمینه اسناد تجاری است. هدف مقاله حاضر بررسی ممنوعیت‌های نماینده ناشی از مسئولیت تضامنی در اسناد تجاری است.
مواد و روش‌ها: مقاله حاضر  توصیفی-تحلیلی است. داده‌ها نیز کیفی است و در گردآوری مطالب و داده‌ها از روش فیش‌برداری استفاده ‌شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
 یافته‌ها: بر اساس قوانین عام حاکم بر نمایندگی در قانون ایران و هم­چنین اصول حاکم بر اسناد تجاری درصورتی‌که نمایندگی در صدور، ظهرنویسی، ضمانت و یا هر عمل حقوقی دیگری بر روی سند تجاری انجام می‌شود، در حدود صلاحیت و اختیارات نماینده باشد و نماینده به سمت نمایندگی خود اشاره و هویت اصیل را افشا کند، آثار و مسئولیت ناشی از آن عمل حقوقی تماماً بر عهده اصیل است.
نتیجه: در رابطه با صدور چک استثنائاً قانون‌گذار نمایندگی در صدور چک را مشمول مسئولیت تضامنی با اصیل می‌داند. مسئولیت تضامنی نماینده به دارنده چک این اختیار را می‌دهد که به­ ترتیب دلخواه خود طرح دعوا کند. در واقع دارنده در مراجعه به صادرکننده چک(نماینده) و صاحب حساب و نیز سایر مسئولان پرداخت چک یعنی ظهرنویس و ضامن ملزم به رعایت ترتیب نیست و اقامه دعوا علیه هر یک مسقط حق رجوع به سایرین نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت(برات، سفته، ضمانت‌نامه، اوراق و چک)، چاپ بیست­ودوم، تهران، انتشارات سمت، 1395.
- جعفری­لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی­ حقوق، چاپ­ چهارم، تهران، انتشارات­گنج­دانش، 1375.
- حسنی، حسن، حقوق تجارت، جلد سوم، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان،1389.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامة دهخدا، جلد پانزدهم، چاپ سوم، تهران، چاپخانة دانشگاه تهران، 1341.
- رحمانی، حسین؛ ترابی، ناصر، « واکاوی نوآوری­های جدید قانون صدور چک، چالش­ها و آثار آن»، مجلة پژوهش و مطالعات اسلامی، سال سوم، شمارة 32 ، اسفند 1400.
- سکوتی ­نسیمی، رضا؛ اشرفی­سرای، رضا، «مجموعه مقالات نقد و بررسی لایحة جدید قانون تجارت»،  همایش ملی دانشگاه آزاد مراغه،1391.
- صقری، محمد، اسناد، چاپ دوم، تهران، انتشارات شرکت سهامی انتشار،1388 .
- عبدی­پور فرد، ابراهیم؛ فتوحی­راد، علی، «تحلیل اقتصادی اسناد تجاری به‌عنوان سیستم پرداخت»، فصلنامة دانش­نامة حقوق اقتصادی(دانش و توسعة سابق)، شمارة نهم، 1395.
- عسکری، ایوب، «مزیت قانون صدور چک بر قانون تجارت در خصوص حقوق دارندة چک»، مجلة  مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دورة پنجم، شمارة 4 ، زمستان 1398.
- کاتوزیان، ناصر، نظریة عمومی تعهدات، چاپ اول، تهران، نشر یلدا، 1374.
- محسنی، سعید، «مفهوم زیان تأخیر پرداخت قابل‌مذاکره(تحلیل اقتصاد اسناد تجاری به‌عنوان سیستم پرداخت)»، مجلة حقوق عدالت، شمارة 4 ،1391.
- نیک­فرجام، کمال، «مطالعة تطبیقی نمایندگی در امضای اسناد تجاری(برات، سفته و چک)»، مجلة  دیدگاه­های حقوق قضایی، شمارة 62،  تابستان 1392 .
 
عربی
- جبعی­عاملی(شهیدثانی)، زین­الدین بن محمد، مسالک الافهام، جلد چهارم، قم، المؤسسه المعارف الإسلامیه،1417.
- نجفی، محمدبن حسن، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد بیست­وششم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1408 .
 
لاتین
- Corley, Robert N & Shedd, Petter, Principles of Business Law, New Jersey, Prentice Hall,2016, p;243.
- Lawrence, Lary, Payment Systems, New York, Wolters Kluwer,2015, p;20.
- Mc john & Stephen. M,The Glannon Guide to Commercial Paper and Payment Systems, 2thed, New York, Wolters kluwer Iaw & Business,2012,p;69.