بررسی فقهی حقوقی نفقه و ارث کودک حاصل از تخمک اهدایی

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسئول).

3 دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/ejs.2023.355698.1274

چکیده

زمینه و هدف: یکی از روش‌های باروری مصنوعی اهدای تخمک است که دارای ابعاد فقهی و حقوقی خاص خود است. در این مقاله تلاش شده است تا مسئلة نفقه و ارث کودک حاصل از تخمک اهدایی بررسی شود.
مواد و روش‌ها: مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است و برای گردآوری اطلاعات آن از روش کتاب­خانه‌ای استفاده‌ شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته‌ها: یافته‌های تحقیق چنین است که از منظر فقه و حقوق صرفاً بین صاحب تخمک و کودک حاصل از تخمک اهدایی رابطه نسب و ارث برقرار است و نمی‌توان میان صاحب رحم و کودک حاصل از تخمک اهدایی رابطه نسب و در نتیجه توارث قائل شد. رابطة توارث از یک‌سو بین طفل و پدر حکمی و از طرف دیگر بین طفل و مادرِ صاحب تخمک برقرار است؛ همان‌طور که کودک ملحق به صاحب اسپرم است، بی‌تردید باید جنین را به صاحب تخمک نیز منتسب دانست. هرچند وی کودک را در بدن خویش پرورش نداده است و نزائیده است؛ مادر کودک است. نفقه کودک نیز بر عهدة زوج متقاضی تخمک اهدایی است.
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه از منظر فقه و حقوق نسب و ارث هر شخص بر پایة ارتباط ژنتیکی او با والدینش تعریف می‌شود و اسپرم متعلق به شوهر زن متقاضی است؛ اما تخمک از شخص ثالث دریافت می‌شود؛ بنابراین نوعی دوگانگی و بی‌ارتباط بودن صاحبان گامت ایجاد می‌شود که چالشی مهم در نظام حقوقی ایران محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی
دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 11
فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی
بهمن 1400
صفحه 551-566

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار