ادله فقهی متعارض در خصوص نقش دولت در اقتصاد (بازار)

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

3 استادیار گروه فقه و مبانی اسلامی ،واحد مشهد دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، ایران.

10.22034/ejs.2023.392598.1423

چکیده

زمینه و هدف: نقش دولت در اقتصاد از موضوعات مهمی است که در اسلام نیز محل بحث و اختلاف‌نظر است. هدف مقاله حاضر این است که ادله فقهی متعارض درباره نقش دولت در اقتصاد(بازار) را بررسی کند.
مواد و روش‌ها: مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی و داده­‌ها کیفی است. در گردآوری مطالب و داده‌ها از فیش ­برداری و کتاب­خانه ­ای استفاده شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته‌ها: یافته‌ها بر این امر دلالت دارد که مخالفان دخالت­ دولت در اقتصاد، به ‌قاعده تسلیط، به­ هم خوردن توازن و تعادل بازار، احادیث و اصل رضایت و اراده در تجارت در قالب دلایل مخالفت خود استناد کرده‌اند. عدالت اقتصادی و مبارزه با اخلال در نظم اقتصادی نیز مهم‌ترین ادله موافقان دخالت دولت در اقتصاد است. برخی نیز که معتقد به دخالت محدود دولت در بازار هستند، ضرورت و قاعده لاحرج را دلیل دیدگاه خود بیان کرده‌اند.
نتیجه‌گیری: دیدگاه دخالت محدود دولت در اقتصاد و بازار به‌نحوی ‌که بیشتر جنبه نظارتی دارد بر دخالت مطلق و یا دخالت نکردن مطلق اولویت دارد؛ زیرا دولت با دخالت محدود باعث تنظیم‌گری در بازار می­شود و ضد انحصار عمل می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات