زمینه های تفکر اقتصادی تعارض ادّله از منظر مشاهیر فقها و اصولیین متأخر

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

2 گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، ایران.(نویسنده مسئول)

3 گروه فقه و مبانی اسلامی ،واحد مشهد دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، ایران.

10.22034/ejs.2023.364156.1307

چکیده

زمینه و هدف: یکی از علومی که برای کمک به فهم مسائل فقهی اهمیت پیدا کرده است و به طور خاص کمک به شفافیت احادیث وظاهر شدن کلام متکلم میکند، بحث تعادل و تراجیح است و هدف مافهم دقیق مراد متکلم احادیث است. و تأثیر آن بر اقتصاد است.
مواد و روش ها: این تحقیق از نوع نظری بوده روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی میباشد و روش جمَع آوری اطلاعات بصورت کتابخانهای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافته ها: ملاک در تعارض، تکاذب دلیلین در تشریع است، بدین معنا که یکی از دو دلیل اجمالا از شارع تقنین نشده است لذا ملاک عمل اقوی الدلالتین است. در تعارض ابتدا از طریق جمع عرفی عمل مینماییم و اگر این امکان نبود، هریک از دلیلین که راجح باشد 
اخذ میشود؛ لیکن در تزاحم دو دلیل داریم که هر دو از مصدر تشریع گذشته اند راه حل عمل به اقوی المالکین است و در صورت تساوی، ملاک تخییر است. و ملاکات عرفی و اجتماعی مهم است.
نتیجه گیری: حکم دو حدیث و روایت متعارض که از همه جهات متعادل هستند و هیچگونه مرجح و مزیتی برای دیگری وجود نداشته باشد. از نظر عقل تساقط است از جهت روایات، احتیاط استنباط شد که در واقع احتیاط از جهت عمل، به تساقط نزدیک است و (عقل و 
شرع) هر دو به نتیجه ای واحد رسیده همچنین زمانی که متعارضین متراجحین میباشند. با ترجیح آن مرجحات، مشکل تعارض از بین میرود. راه دیگر جمع عرفی میان دو دلیل است. و ملاکات عرفی و اجتماعی مهم است. فهم دقیق مراد متکلم در اقتصاد اثر جدی دارد.

کلیدواژه‌ها

فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 8
فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی
فروردین 1400
صفحه 125-136

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار