همگرایی میان جریان آزاد اطلاعات، مالکیت بر اطلاعات و حاکمیت

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته حقوق بین الملل عمومی، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

2 استاد گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

3 استادیار گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

10.22034/ejs.2022.360298.1285

چکیده

زمینه و هدف: جریان آزاد اطلاعات از دو جهت با چالش‌هایی روبه‌روست؛ ناسازگاری حق دسترسی آزاد به اطلاعات یا حق مالکیت بر اطلاعات که هر دو مورد تصریح اسناد حقوق بشری و حقوق بین‌المللی است و تأثیر انتشار آزاد اطلاعات بر «حاکمیت» با اینکه هر دو، مورد حمایت حقوق بین‌الملل واقع شده‌اند.
مواد و روش‌ها: این تحقیق، نظری و مبتنی بر ‌روش توصیفی - تحلیلی است و روش جمع‏آوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‏ای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
یافته‌ها: پژوهش پیش رو، ابتدا ثابت نموده است که ناسازگاری مزبور نه از نوع تعارض حقوق، بلکه از باب تزاحم در مقام اجراست. سپس برای تزاحم حق «دسترسی آزاد به اطلاعات» و حق «مالکیت بر اطلاعات» سه راه حل ارایه نموده است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
نتیجه‌گیری: برای حل تزاحم حق «انتشار آزاد اطلاعات» با «حاکمیت» می‌توان از تلفیق دو نظریه «جبرگرایی فناوری» و «ساخت گرایی اجتماعی» استفاده کرد. در نهایت، هیچیک از حق «انتشار اطلاعات» و «حاکمیت» مطلق نبوده بلکه در فرایند انتشار اطلاعات باید حال حاکمیت دولت‌ها ملاحظه و نیز در فرایند اعمال حاکمیت مراعات حقوق بشر و حقوق بشردوستانه شود.

کلیدواژه‌ها