مسئولیت ناشی از عملکرد نیروهای امنیتی و انتظامی در اعتراضات

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه حقوق اسالمی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.22034/ejs.2022.342975.1235

چکیده

زمینه و هدف: نیروهای امنیتی و انتظامی در مواجه با اعتراضات داری وظایف و اختیاراتی است که در نهایت منجر به برقراری آرامش در جامعه شود. آنها در عین حال دارای مسئولیت نیز هستند. هدف مقاله حاضر بررسی مسولیت عملکرد نیروهای امنیتی و انتظامی در اعتراضات است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته‌ها: نیروهای امنیتی و انتظامی در اعتراضات، دارای مسئولیت کیفری و مدنی هستند. مطابق قوانین موجود، چنانچه نیروهای امنیتی و انتظامی خارج از شرایط تعیین شده، علیه متعرضان اقدام نمایند و در مواردی چون تیراندازی موجب آسیب بدنی یا قتل آنها شوند، دارای مسئولیت کیفری هستند. علاوه بر این، هرگونه خسارت وارد شده به متعرضان از سوی نیروهای امنیتی و انتظامی خارج از موازین و وظایف تعریف شده، موجب مسئولیت مدنی و ضمان آنها و همچنین سازمان‌ها و نهادهای مربوطه است. در این زمینه، تقصیر مبنای تعیین عامل زیان در مسئولیت مدنی بوده و لازم است ارکان سه گانه مسئولیت مدنی شامل وجود ضرر، فعل زیانبار از سوی نیروهای امنیتی و انتظامی و رابطه سببیت بین ضرر و فعل زیانبار نیروهای امنیتی و انتظامی محرز شود.
نتیجه‌گیری: در صورت اثبات مسئولیت، در موارد کیفری مطابق موازین عام کیفری و پرداخت دیه و در موارد مدنی، جبران خسارت به صورت پرداخت غرامت امکان پذیر است. مواردی چون حکم قانون، آمر قانونی، هشدار، اجبار و اکراه و اضطرار رافع مسئولیت کیفری و مدنی نیروهای امنیتی و انتظامی در مواجه با اعتراضات است.

کلیدواژه‌ها

فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی
دوره 3، شماره ویژه (ویژه نامه جستار های نوین فقه وحقوق 1400) - شماره پیاپی 5
فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی
اسفند 1400
صفحه 465-483

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار