بررسی بنیادهای کیفری تشدیدی در قلمرو جرایم اقتصادی

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، گروه حقوق، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران.

2 استادیار گروه حقوق، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.

3 استادیار گروه حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسالامی، تهران، ایران.

4 دانشیار گروه حقوق، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

10.22034/ejs.2022.331562.1173

چکیده

زمینه و هدف: جرایم اقتصادی از نظر اقتصادی و اجتماعی آثار مخرب فراوانی برجای می­گذارند. از این رو، سیاست­های سرکوب­گرانه و عمدتاً شدید برای مبارزه با آن به کار گرفته شده است. لذا اتخاذ این نوع سیاست می­تواند تا حدی مسئله را تعدیل نماید هدف از تحقیق این است که: تشدید مجازات­ها در قانون ایران شفاف‌تر شود.
مواد و روش‌ها: مقالـه حاضـر به شیـوه توصیفی- تحلیلی و ابـزار تحقیق، فیش­برداری از منابع کتابخانه­ای می­باشد.
ملاحظات اخلاقی: از ابتدا تا انتهای مقاله اصول صداقت و امانت­داری عایت گردیده است.
یافته‌ها: یافته­ها حاکی از این است که؛ جرایم در پیکره­ی دستگاه عدالت کیفری (دستگاه­های قضایی و دادگستری) نظام بانکی، موسسات مالی و گمرکی و... نفوذ کرده و انواع و اقسام سوءاستفاده­ها را انجام می­دهند. در همین راستا بحث تشدید مجازات در جرایم اقتصادی از جمله مواردی است که می­تواند بر پیشگیری از این جرایم کمک نماید.
نتیجه‌: در قوانین مرتبط با اخلالگران اقتصادی، تشدید مجازات به دلیل ارعاب و بازدارندگی که دارد جنبه پیشگیرانه دارد و باعث کاهش روند روبه رشد ارتکاب جرائم اقتصادی خواهد شد. قانون تشدید مجازات باید در تمامی دستگاه­ها وکلیت حفظ نظام اقتصادی وجود داشته و با تمامی ارکان اقتصادی هماهنگ باشد.

کلیدواژه‌ها


- ابراهیمی، شهرام، صادق‌نژاد نائینی، مجید، «تحلیل جرم­شناختی جرائم اقتصادی»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، دوره دوم، شماره پنج، 1392.
- اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، تهران، نشر دادگستر، 1394.
- تبسم، ادریس، «مفهوم تشدید مجازات در کود جزای افغانستان»، مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، دوره دوم، شماره هجده، 1399.
- حسنی، جعفر، مهرا، نسرین، «نقدی بر مفهوم جرم اقتصادی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392»، مجله مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دوره دوم، شماره دو و سه، 1394.
- رضاپور، محمدجواد، ریاحی، جواد، رجبیه، محمدحسین، «ارتکاب شبکه­ای ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری»، مجله مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، دوره پنجاهم، شماره یک، 1399.
- سراج، عمود، مبارزه با جرائم اقتصادی و نمود انحراف، سمینار جرائم اقتصادی، مرکز تحقیقات و پژوهش، 1998.
- سماواتی پیروز، امیر، «تأملی بر جرائم اقتصادی از منظر بایسته‌های حقوق جزای اقتصادی»، مجله تحقیقات حقوقی، ضمیمه شماره 56 (یادنامه شادروان دکتر نوربها)، 1390.
- صادقی، میرمحمد، جرایم علیه مصالح عمومی کشور، تهران، انتشارات میزان، 1400.
- عامری، آرزو، «حمایت کیفری از نظام اقتصادی نوین»، مجله مطالعات نوین بانکی، دوره دوم، شماره دو، 1398.
- عشماوی، سعدالدین محمد، مروری بر جرائم اقتصادی کشورهای عربی، مترجم محمدرضا نصرالهی و سید عیسی حسینی، تهران، نشر کارآگاه، 1386.
- عظیم­زاده، شادی، حقوق جزای عمومی مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، تهران، نشر دوراندیشان، 1392.
- فرجی‌ها، محمد، مقدسی، محمد باقر، «جلوه‌های عوام‌گرایی در سیاست‌های کیفری مواد مخدر»، مجله تحقیقات حقوقی، دوره هفدهم، شماره شصت و هشت، 1392.
- قلی‌زاده، ابوالفضل، توکل­پور، محمدهادی، شناسایی و طبقه­بندی عناوین مجرمانه، چاپ اول، تهران، نشر مرکز مطالعات اجتماعی و جرم­شناسی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، 1392.
- مهدوی­پور، اعظم، سیاست کیفری افتراقی در قلمرو بزهکاری اقتصادی، تهران، انتشارات میزان، 1390.
- میرسعیدی، سید منصور، زمانی، محمود، «جرم اقتصادی؛ تعریف یا ضابطه؟»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، دوره دوم، شماره چهار، 1392.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین، «درباره سیاست جنایی افتراقی»، دیباچه در: کریستین لارژر، درآمدی بر سیاست جنایی، تهران، انتشارات میزان، 1392.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین، «از جرم یقه سفیدی تا جرم اقتصادی»، دیباچه در: مایکل آل بنسون و دیگران، جرائم یقه­سفیدی، رویکردی فرصت­مدار، ترجمه اسماعیل رحیمی نژاد، تهران، انتشارات میزان، 1391.
- نمازی، محمد، کرمانی، احسان، «تأثیر ساختار مالکیت بر عملکرد شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دانشگاه تهران، دوره پانزدهم، شماره چهار، 1387.
- ولیدی، محمدصالح، حقوق کیفری اقتصادی، جرائم علیه امنیت اقتصادی، جلد دوم، تهران، انتشارات جنگل، 1393.