وضعیت آثار مالی طلاق در شرایط ابتلای زوج به بیماری مشرف به موت در فقه امامیه و حقوق ایران

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران

3 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/ejs.2022.325286.1136

چکیده

زمینه و هدف: افراد می‌توانند از مقررات حقوقی که ابزار تنظیم روابط مردم هستند، در جهت تعرض به حقوق دیگران استفاده کنند. نهاد طلاق نیز یکی از این ابزارها می‌باشد. چنان‌چه زوج مبتلا به بیماری مشرف به موت باشد، این امکان وجود دارد که به قصد محروم ساختن زوجه از ارث، وی را طلاق دهد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی این وضعیت می‌باشد.
مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع نظری بوده ‌روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می‏باشد و روش جمع‏آوری اطلاعات بصورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در فضای فقه امامیه و حقوق ایران، چنانچه مردی که مبتلا به بیماری مشرف به موت باشد، به دلیل بیم سوءاستفاده از حق، در صورت طلاق همسر، با وجود شرایطی، زوجه از وی ارث می‌برد.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت-داری رعایت شده است.
نتیجه‌گیری: ارث بردن زوجه در شرایط ابتلای زوج به یک بیماری مشرف به موت، از نظر فقهی و حقوقی یک وضعیت استثنائی محسوب نمی‌شود؛ بلکه باید آن را در قالب یک قاعده‌ی کلی در نظر گرفت.

کلیدواژه‌ها


- اراکی، محمد علی، رسالتان فی الارث و نفقه الزوج، چاپ بیست و یکم، قم، موسسه اسماعیلیان، 1413.
- امامی، سید حسن، حقوق مدنی، جلد سوم و پنجم، تهران، انتشارات اسلامیه، 1399.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، حقوق مدنی (ارث)، جلد اول، چاپ ششم، تهران، انتشارات گنج دانش، 1392.
- خوانساری، سید احمد، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، قم، انتشارات اسماعیلیان، 1405.
- سبزواری، محمد باقر بن محمد مومن، کفایه الاحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1423.
- شهید ثانی، زین الدین بن علی العاملی الجبعی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم، مکتبه الداوری، 1410.
- شهید ثانی، زین الدین بن علی العاملی الجبعی، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع اسلام، قم، موسسه المعارف الاسلامیه، 1416.
- عاملی، محمد بن مکی، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، جلد دوم، چاپ دوم، قم، موسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417.
- عدل، مصطفی منصور السلطنه، حقوق مدنی، چاپ سوم، تهران، انتشارات خرسندی، 1394.
- فاضل لنکرانی، محمد، رساله توضیح المسائل، قم، آدینه سبز، 1386.
- کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث)، چاپ ششم، تهران، انتشارات میزان، 1396.
- کاتوزیان، ناصر، دوره حقوق مدنی خانواده، جلد اول، تهران، انتشارات گنج دانش، 1398.
- کاتوزیان، ناصر، وصیت در حقوق مدنی ایران، چاپ دوم، تهران، انتشارات گنج دانش، 1399.
- مصلحی عراقی، علی حسین، حقوق ارث، چاپ هفتم، تهران، انتشارات سمت، 1392.
- نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1412.
- نراقی، احمد بن محمد مهدی، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، جلد دوم، قم، نشر موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، 1418.