بررسی فقهی انعقاد قرارداد استصناع در قالب جعاله با رویکرد نقد دیدگاه عقد مستقل لازم بودن آن

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزش معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران.

10.22034/ejs.2024.442695.1695

چکیده

زمینه و هدف: بررسی ماهیت فقهی عقد استصناع، هدف مقالة حاضر شناخت فقهی عقد استصناع و بیان وجوه تشابه و تفاوت آن با عقد جعاله و نقد دیدگاه معرفی عقد استصناع به عنوان عقد مستقل است.
مواد و روش‌ها: مقالة حاضر توصیفی تحلیلی است و در گردآوری داده ­ها از روش کتاب­خانه‌ای استفاده ‌شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته ­ها: سفارش ساخت یکی از قراردادهایی است که سابقه طولانی در معاملات بین مردم دارد و معلوم گردیدن ماهیت آن از نظر فقهی و حقوقی موجب می‎‌شود بقیه احکامی که به ­تبع این مسئله مطرح می‌شوند نیز روشن گردد. بانک مرکزی در چند سال اخیر این قرارداد را عقدی لازم دانسته است و در نتیجه احکام عقود لازم را در اینجا جاری کرده است؛ درحالی­که به نظر می‌رسد این برداشت صحیح نیست و نقدهای متعددی بر این دیدگاه وارد است و اگر این قرارداد در قالب جعاله واقع شود هم غرض از آن حاصل خواهد شد و هم اشکالات وارده در فرض عقد لازم بودن پیش نخواهد آمد.
نتیجه: بررسی ارکان عقد استصناع از قبیل ایجاب و قبول، مشخص بودن اوصاف چیزی که قرار است ساخته شود، سازنده و سفارش ­دهنده به خوبی نشان می‌دهد عنوان یک عقد جایز مانند جعاله بهتر قابل تطبیق بر آن­ها است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات