بررسی مفهوم عمد و مصادیق آن در قراردادها از نظر فقهی و حقوقی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 استادیار گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

10.22034/ejs.2024.432570.1646

چکیده

زمینه و هدف: عمد یکی از عواملا موثر در انعقاد قراردادهاست. هدف مقاله حاضر بررسی مفهوم عمد و مصادیق آن در قراردادها از نظر فقهی و حقوقی است.

مواد و روش‌ها: ‌روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی بوده و این تحقیق از نوع نظری می‏باشد. روشی که برای جمع‏آوری اطلاعات استفاده شده است بصورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به کتب و مقالات صورت گرفته است.

ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.

یافته‌ها: عمد مظهر اراده طرفین در معامله است، بنابراین افراد به میل و ارادۀ خود به تعهدات قراردادی خود عمل می‌کنند. همانطور که قصد و ارادۀ عمدی افراد در انعقاد آن مؤتر است، نیز در مواردی که متعاهدین یا یکی از آنها به تعهدات خود عمل نکرده و قرارداد نقض می‌شود. نقض قرارداد ممکن است همراه با تقصیر متخلف باشد، تقصیر متخلف درجات مختلفی دارد که شدیدترین آن تقصیر عمدی است.

نتیجه‌گیری: تقصیر عمدی عبارت است از امتناع شخص از عملی که باید انجام دهد و اجرای عمدی که نمی‌تواند مطابق با اصل اراده باشد، مردم با هر عمل و قانونی می‌توانند آزادانه هر کاری که می‌توانند انجام دهند. عمد یا اراده به طرق مختلفی مانند انشاء، قبول، ایجاب، رضا مصداق پیدا می‌کنند. بر اساس احکام موجود، طرف متضرر از نقض عمدی قرارداد نسبت به متضرر از نقض عمدی حقوق گسترده تری در توسل به روش‌های جبران خسارت دارد و نقض عمدی قرارداد یکی از مصادیق نقض اساسی محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات