ضمانت اجرای حقوق مالی زوجه از منظر فقهی و حقوقی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی پسادکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

10.22034/ejs.2024.435106.1660

چکیده

زمینه و هدف: یکی از مباحث مهم حقوق مالی زوجه، ضمانت اجرایان است که از اهمیت بالایی برخوردار ابوده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف مقاله حاضر بررسی ضمانت اجرای حقوق مالی زوجه از منظر فقهی و حقوقی است.

مواد و روش‌ها: مقاله حاضر نظری و از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. مواد و داده‌ها نیز کیفی است و از فیش‌برداری در گردآوری مطالب و داده‌ها استفاده‌شده است.

ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متن، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.

یافته‌ها: در فقه و حقوق زوجه دارای حقوق مالی مانند نفقه، مهریه، نحله و اجرت‌المثل، ارث و مستمری است. با این تفاوت که در فقه بحث ضمانت اجرا کمتر مورد توجه قرار گرفته است. حق حبس و امتناع زوجه از تمکین و مجازات زندان مهمترین ضمانت اجرای مهریه است. قانون‌گذار برای نفقه نیز ضمانت اجرای مدنی و کیفری تعیین کرده است. مهم‌ترین ضمانت اجرای نفقه، الزام قضایی و طلاق و حبس از ۶ ماه تا دو سال است. در خصوص حق نحله و اجرت‌المثل، ارث و مستمری نیز ضمانت اجرای مدنی وجود دارد.

نتیجه: مجازات کیفری مبتنی بر حبس علاوه برافزایش جمعیت زندانیان، در صورت عدم توان مالی زوج، تأثیری در وضعیت زوجه نداشته و ناکارآمد خواهد بود. بهتر است بجای مجازات حبس برای ترک انفاق، قانون‌گذار اقدام به وضع مجازات کار اجباری برای زوج در مراکز تعیین و تعریف‌شده، و پرداخت دستمزد آن به زوجه نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات