تئوری مسئولیت تضامنی و مسئولیت نماینده در اسناد تجاری در حقوق ایران، کنوانسیون آنسیترال و کنوانسیون‌های ژنو

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/ejs.2024.426687.1614

چکیده

زمینه و هدف: برقراری مسئولیت تضامنی یکی از روش‌های اعتباردهی به اسناد تجاری است. هدف مقاله حاضر بررسی تئوری مسئولیت تضامنی و مسئولیت نماینده در اسناد تجاری در حقوق ایران، کنوانسیون آنسیترال و کنوانسیون‌های ژنو است.
‌ مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع نظری و به­ صورت توصیفی- تحلیلی انجام شده است. روشی که برای جمع‏ آوری اطلاعات استفاده شده است، کتاب­خانه‏ ای است و با مراجعه به کتاب­ ها و مقاله ­ها صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته‌ها:  اصولاً اصیل مسئولیت دارد و نماینده دارای مسئولیت نیست. حمایت از اعتماد مشروع اشخاص ثالث با حسن نیت ایجاب می­کند تا در مواردی که نمایندة صادرکننده سمت خویش را اظهار نکرده است، دارندة سند بتواند با استناد به ظاهر امر، وی را مسئول به­ شمار آورد. دادگاه نیز می‌تواند نماینده‌ای را که از حدود اختیارات خود تجاوز کرده است یا دارای نمایندگی نیست بر اساس قواعد مسئولیت مدنی بسته به مورد به پرداخت تمام یا قسمتی از وجه سند محکوم کند. شایسته است قانون­گذار مقررات مناسبی برای حمایت بهینه از اشخاص ثالث پیش‌بینی کند.
نتیجه: نظر به وضع خاص اسناد تجاری از حیث اعتبار و لزوم سرعت در حقوق تجارت، شایسته است در بسیاری از موارد نماینده همچون اصیل دارای مسئولیت باشد؛ ولی در برخی موارد تحمیل مسئولیت به نماینده امری غیر ضروری تلقی می­شود که در تضاد با حقوق اصلی نماینده محسوب می­­شود که نیاز به تعدیل آن است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات