تفاوت رابطه استناد و سببیت در قانون مجازات اسلامی1370 و 1392

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و‌ جرم شناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

3 استادیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه حضرت معصومه، قم، ایران.

10.22034/ejs.2023.413876.1531

چکیده

زمینه و هدف: بحث استناد و سببیت از موضوعات مهم در حقوق کیفری است که همواره بحث و اختلاف ‌نظر بوده است. هدف مقاله حاضر بررسی تفاوت رابطه استناد و سببیت در قانون مجازات اسلامی1370 و 1392 است.
مواد و روش‌ها: مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است. مواد و داده‌ها نیز کیفی است و از فیش­ برداری در گردآوری مطالب و داده‌ها استفاده‌ شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته‌ها: در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 درصورتی‌که جنایت مستند به اجتماع سبب و مباشر باشد و میزان تأثیر عوامل مساوی باشد، تساوی در مسئولیت برقرار است و اگر میزان تأثیر متفاوت باشد، هر یک از عوامل به میزان تأثیر رفتارشان، مسئولیت خواهند داشت. در اسباب متعدد طولی سبب مقدم در تأثیر ضامن است و در اسباب متعدد عرضی تساوی در ضمان حاکم است.
نتیجه: تغییر رویکرد قانون مجازات اسلامی 1392 مبتنی­بر نظریه ضمان نسبی است. تغییر اساسی که در این قانون نسبت به قانون مجازات اسلامی مصوب1370 صورت گرفته است در بخش اجتماع سبب و مباشر است. در این مورد قانون‌گذار بنا را بر استناد عرفی و ضمان نسبی قرار داده است که بر اساس این ضابطه، مسئول جنایت و میزان مسئولیت تعیین می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات