1
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2
دانشیار، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
10.22034/ejs.2023.389964.1402
چکیده
زمینه و هدف: اگر متعهد از اجرای قرارداد امتناع کند و سبب خسارت متعهدله شود، ضمانت اجرایاولیه در فقه و حقوق، اجرای اجباری عین تعهد است اما رویه متداول لزوم طی فرآیند الزام متعهد از طریق دادگاه به عنوان مقدمهی لازم برای مطالبه خسارت در حقوق ایران، به متعهد امکان ارزیابی اقتصادی بین اجرای تعهد و یا پرداخت بعدی خسارت را میدهد؛ لذا قابلیت مطالبه خسارت در فرض امتناع آزادی متعهد از اجرای تعهدی که امکان اجرای عین آن وجود دارد، مسئله تحقیق میباشد. مواد و روش ها: این تحقیق از نوع نظری بوده روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی میباشد و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافتهها: فقه و حقوق به ترتیب امتناع متعهد را فعلحرام، تخلف و خطاء بر شمرده که مستوجب عقاب و مسئولیت است و اقتضای ادلهی فقهی اصاله اللزوم به معنای لزوم پایبندی به آثار قرارداد، بنایعقلا، قاعده لاضرر و حکم شرعی بدل، جز این نیست که متعهدله تا وقتی مأخوذ به عین تعهد است که متعهد متقابلا پایبند به آن باشد ولی در فرض امتناع متعهد، حکم اولیه برداشته شده و مطالبه خسارت واقعی میسر میشود. نتیجه: قانونگذار ایران با توجه به سوابق فقهی با ذکر احکام خسارت قراردادی ذیل فصل اثر معاملات، به مفهوم واقعی از خسارت که همان بدل عین تعهد است نظر دارد؛ برای مطالبه خسارت، لزومی به طی فرایند دادرسی اجرای اجباری تعهد و فسخ نیست و خسارات واقعی را باید با خسارات قراردادی در نتیجه انحلال قرارداد متفاوت دانست.
شجاعی نژاد, سیدرئوف, & امینی, منصور. (1402). مطالبه خسارت عدم اجرای تعهد قراردادی با وجود امکان اجرای عین تعهد در فقه امامیه و حقوق موضوعه. فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی, 5(3), 17-30. doi: 10.22034/ejs.2023.389964.1402
MLA
سیدرئوف شجاعی نژاد; منصور امینی. "مطالبه خسارت عدم اجرای تعهد قراردادی با وجود امکان اجرای عین تعهد در فقه امامیه و حقوق موضوعه". فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی, 5, 3, 1402, 17-30. doi: 10.22034/ejs.2023.389964.1402
HARVARD
شجاعی نژاد, سیدرئوف, امینی, منصور. (1402). 'مطالبه خسارت عدم اجرای تعهد قراردادی با وجود امکان اجرای عین تعهد در فقه امامیه و حقوق موضوعه', فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی, 5(3), pp. 17-30. doi: 10.22034/ejs.2023.389964.1402
VANCOUVER
شجاعی نژاد, سیدرئوف, امینی, منصور. مطالبه خسارت عدم اجرای تعهد قراردادی با وجود امکان اجرای عین تعهد در فقه امامیه و حقوق موضوعه. فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی, 1402; 5(3): 17-30. doi: 10.22034/ejs.2023.389964.1402