کاربرد هوش مصنوعی در سیستم‌های مالی از دیدگاه اقتصاد اسلامی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه حسابداری، واحد دلیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، دلیجان ، ایران

2 استادیار گروه اقتصاد، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران.

10.22034/ejs.2023.385433.1379

چکیده

زمینه و هدف: هدف مقاله حاضر بررسی کاربرد هوش مصنوعی در سیستم­ های مالی از دیدگاه اقتصاد اسلامی است.
مواد و روش‌ها: روش تحقیق توصیفی تحلیلی است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد از دیدگاه اسلام و اقتصاد اسلامی، بهره‌گیری از فناوری و هوش مصنوعی در سیستم­های مالی، پذیرفته شده است. استفاده از هوش مصنوعی در سیستم­های مالی کارکردهای مختلفی دارد. کاهش ریسک و اتخاذ تصمیمات واقع بینانه‌تر و همچنین ایجاد بستر مبارزه با پولوشویی و فیشینگ از مهمترین کاربردهای هوش مصنوعی در سیستم‌های مالی است که از دیدگاه اسلام مورد توجه قرار دارد، زیرا اقتصاد اسلامی اساسا در صدد پیش­بینی پذیری بیشتر و کاهش ریسک و غرر در سیستم­های ‌مالی است و از سوی دیگر پولشویی با مبانی اقتصاد اسلامی سازگاری ندارد.
نتیجه‌گیری: وقتی اقتصاد اسلامی در بهره‌گیری هوش مصنوعی رویکرد مثبت دارد و در عین حال هوش مصنوعی، دسترسی به روش‌های قابل پیش‌بینی روند قیمت‌ها و تغییر ارزش دارایی‌ها را امکان پذیر کرده و در بهینه‌سازی تصمیم‌گیری‌های مالی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری تاثیرگذر است، بنابراین لازم است بسترهای استفاده از هوش مصنوعی در سیستم مالی اسلامی فراهم شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • تشکری صالح، ابوذر و رجبی، محمود، «بررسی توان رقابت هوش مصنوعی با ذهن انسان از منظر قرآن»، مجله : قرآن شناخت، شماره 21، پاییز و زمستان 1397.
  • حسینی، سیدحسین؛ آذری متین، افشین، «پیشگیری از جرم پول‌شویی در نظام پولی و بانکی»، نشریه آموزه‌های حقوق کیفری، شماره دهم،1394.
  • عرب مازار، یزدی؛ محمد، سلیمانی؛ حجت، خاکساری ایمان، «ضرورت استفاده از سیستم‌های خبره در قلمرو امور مالی و حسابداری»، ماهنامه حسابدار، شماره یک‌صد و هشتاد و هفتم،1386.
  • قدمیاری، نسرین؛ افتخاری، فاطمه، «کاربردهای مالی هوش مصنوعی»، تهران، همایش ملی دستاوردهای نوین در حسابداری و مدیریت، ۱۳۹۴.
  • کاستلز، مانوئل، عصر اطلاعات اقتصاد، جامعه و فرهنگ، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات طرح نو،1389.
  • کلاته رحمانی، راحله؛ چهارده چریکی، معصومه، «هوش مصنوعی و کاربردهای آن در حسابداری و امور مالی»، مجله حسابدار رسمی، شماره هشتم،1389.
  • محمدحسینی، بابک؛ هادی زاده، مرتضی؛ قافله باشی، سید فهیم، «پیشران­های ارائه‌ی خدمات سایبری پایدار در دولت با تأکید بر حفظ امنیت از طریق هوش مصنوعی»، دو فصلنامه آینده‌پژوهی و مقاله پژوهشی، شماره دوم،1399.
  • معین، محمد، فرهنگ فارسی، جلد دوم، چاپ بیست و یکم، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1384.
  • موسوی، سیدمحمدامین، «تحلیل کاربردهای مختلف هوش مصنوعی در تحلیل اقتصادی و سیاستگذاری کلان»، تهران، دهمین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و توسعه، 1400
  • موسویان، سید عباس، «نقد و بررسی قانون عملیات بانکی بدون ربا و پیشنهاد قانون و جایگزین اقتصاد اسلامی، نشریه مقاله پژوهشی، شماره بیست و پنجم،1383.
  • موسویان، سیدعباس، بانکداری اسلامی ثبات بیشتر کارآیی بهتر (مجموعه مقالات بیستمین همایش بانکداری اسلامی)، چاپ اول، تهران، نشر موسسه عالی بانکداری ایران،1388.
  • مهاجر، امین؛ حسین زاده، رامین؛ میرزایی ثمرین، عباس؛ اشرفی، سعید، «هوش مصنوعی و کاربردهای آن در حسابداری و حسابرسی»، دومین همایش ملی پژوهش‌های مهندسی رایانه،1395.
  • میر معزی، سید حسین، نظام اقتصاد اسلامی(چرای اهداف و اصول را بجاردی و اخلاق)، چاپ اول، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1388.
  • واعظ، محمد؛ ایزدخواستی، حجت، «تحلیل نقش نرخ بهره پولی در بحران‌های اقتصادی نظام سرمایه‌داری رویکرد اسلامی»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، شماره چهل و چهارم،1389.
  • وقفی، سید حسام، «کاربرد الگوریتم هوش مصنوعی در پیش‌بینی ورشکستگی با استفاده از متغیرهای کلان اقتصادی و حسابداری در شرکت‌های پذیرفته‌شده بورس اوراق بهادار تهران»، نشریه تصمیم‌گیری و تحقیق در عملیات، شماره اول،1398.

منابع عربی

  • ابن منظور، جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان العرب، جلد پنجم، بیروت – لبنان، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع / دار صادر،1414.
  • ابو حبیب، سعدی، القاموس الفقهی لغه و اصطلاحاً، دمشق- سوریه، دار الفکر، 1408.
  • جزری ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، جلد سوم، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان 1367.
  • قرشی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، جلد پنجم، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1412.
  • نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، جلد بیست و دوم، بیروت – لبنان، دار احیا التراث العربی، 1404.
  • واسطی زبیدی حنفی، محب الدین، تاج العروس من جواهر القاموس، جلد هفتم، بیروت – لبنان، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1414.