واکاوی سامانه هوشمند انعقاد قرارداد الکترونیکی در حقوق ایران و قواعد اتحادیه اروپا

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، مرکز تحقیقات تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استاد، گروه حقوق خصوصی، مرکز تحقیقات تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 استاد، گروه حقوق خصوصی، دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری، تهران، ایران

10.22034/ejs.2024.416192.1551

چکیده

زمینه و هدف: عقد قرارداد الکترونیکی بوسیله‌ی سامانه‌ی خودکار یا هوشمند به گونه‌ای که صرفنظر از دخالت فرد، ایجاب و قبول کند و شرایط قرارداد را تعیین نماید، مسئله‌ای می‌باشد که از سوی نظام‌های حقوقی مورد توجه واقع شده و جایگاه ممتازی بدان بخشیده است.

مواد و روش: روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است.

ملاحظات اخلاقی: در نگارش مقاله اصالت متون، صداقتداری و امانتداری رعایت شده است.

یافته‌ها: در تشریح نماینده الکترونیکی یا سامانه هوشمند عقد قرارداد، عده‌ای بر این باورند که نماینده الکترونیک صرفاً وسیله‌ای جهت اعلام اراده بوده و بعضی نیز اعطای شخصیتی حقوقی به این سیستم هوشمند را الزامی قلمداد کرده‌اند. برخی آن را به عنوان نماینده حقوقی در نمایندگی توجیه نمودند.

نتیجه: از دیدگاه حقوق ایران با عنایت به اینکه در قانون تجارت الکترونیک ایران سامانه رایانه‌ای تحت عنوان «شخص» به رسمیت شناخته شده است و قاعدتاً بایستی اشخاص چه حقیقی و چه حقوقی از اهلیت کامل برخودار باشند، لذا سامانه رایانه‌ای می‌بایست اهلیت عقد قرارداد را داشته باشد. از مهمترین قوانین اتحادیه اروپا، «دستورالعمل تجارت الکترونیکی» بوده که هدف دستورالعمل مذکور ایجاد یک چارچوب قانونی برای تضمین حرکت آزاد خدمات جامعه اطلاعاتی بین کشورهای عضو است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات