امکان‌سنجی جبران خسارت مالی بزه‌دیده در صورت اشتباه در تعیین مجازات

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

2 استادیار، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران

3 استادیار، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

10.22034/ejs.2023.411330.1511

چکیده

زمینه و هدف: قضات در موضوع یا حکم یا در تطبیق حکم دچار اشتباه می­شوند و بنابر اصل 171 قانون اساسی، ضرر مادی یا معنوی را متوجه افراد بی ­گناه می­کنند. در صورت تقصیر، قاضی موظف است جبران خسارت کند و اگر تقصیر نداشته باشد، دولت مکلف به جبران خسارت است. به ­هرحال باید از متهم اعاده حیثیت شود. هدف از انجام این پژوهش امکان­ سنجی خسارت مالی توسط قاضی است.
مواد و روش­ ها: مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات با به­ صورت کتاب­خانه­ ای بوده است.
ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش اصالت متون، امانت­داری و صداقت رعایت شده است.
یافته­ ها: جبران خسارت به­ صورت مادی و معنوی و منافع ممکن­ الحصول است. سابقاً در خصوص جبران خسارت مالی ابهام نظیر جبران خسارت در مرحله مقدماتی و اثبات تقصیر قاضی وجود داشت؛ اما در حال حاضر قانون آئین دادرسی کیفری جدید بر این امر صحه گذاشته است.
نتیجه ­گیری: با توجه به ابهامات موجود در جبران خسارت ناشی از اشتباه قاضی، رأی وحدت رویه 791 ایجاد شد و می­توان گفت که در مرحله مقدماتی نیز جبران خسارت توسط قاضی امکان­پذیر است و قضات در صورت اشتباه مصونیت ندارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات