1
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه حسابداری، واحد دلیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، دلیجان ، ایران
2
استادیار گروه اقتصاد، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران.
10.22034/ejs.2023.385433.1379
چکیده
زمینه و هدف: هدف مقاله حاضر بررسی کاربرد هوش مصنوعی در سیستم های مالی از دیدگاه اقتصاد اسلامی است. مواد و روشها: روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافتهها: یافتهها نشان داد از دیدگاه اسلام و اقتصاد اسلامی، بهرهگیری از فناوری و هوش مصنوعی در سیستمهای مالی، پذیرفته شده است. استفاده از هوش مصنوعی در سیستمهای مالی کارکردهای مختلفی دارد. کاهش ریسک و اتخاذ تصمیمات واقع بینانهتر و همچنین ایجاد بستر مبارزه با پولوشویی و فیشینگ از مهمترین کاربردهای هوش مصنوعی در سیستمهای مالی است که از دیدگاه اسلام مورد توجه قرار دارد، زیرا اقتصاد اسلامی اساسا در صدد پیشبینی پذیری بیشتر و کاهش ریسک و غرر در سیستمهای مالی است و از سوی دیگر پولشویی با مبانی اقتصاد اسلامی سازگاری ندارد. نتیجهگیری: وقتی اقتصاد اسلامی در بهرهگیری هوش مصنوعی رویکرد مثبت دارد و در عین حال هوش مصنوعی، دسترسی به روشهای قابل پیشبینی روند قیمتها و تغییر ارزش داراییها را امکان پذیر کرده و در بهینهسازی تصمیمگیریهای مالی و کاهش ریسک سرمایهگذاری تاثیرگذر است، بنابراین لازم است بسترهای استفاده از هوش مصنوعی در سیستم مالی اسلامی فراهم شود.
تشکری صالح، ابوذر و رجبی، محمود، «بررسی توان رقابت هوش مصنوعی با ذهن انسان از منظر قرآن»، مجله : قرآن شناخت، شماره 21، پاییز و زمستان 1397.
حسینی، سیدحسین؛ آذری متین، افشین، «پیشگیری از جرم پولشویی در نظام پولی و بانکی»، نشریه آموزههای حقوق کیفری، شماره دهم،1394.
عرب مازار، یزدی؛ محمد، سلیمانی؛ حجت، خاکساری ایمان، «ضرورت استفاده از سیستمهای خبره در قلمرو امور مالی و حسابداری»، ماهنامه حسابدار، شماره یکصد و هشتاد و هفتم،1386.
قدمیاری، نسرین؛ افتخاری، فاطمه، «کاربردهای مالی هوش مصنوعی»، تهران، همایش ملی دستاوردهای نوین در حسابداری و مدیریت، ۱۳۹۴.
کاستلز، مانوئل، عصر اطلاعات اقتصاد، جامعه و فرهنگ، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات طرح نو،1389.
کلاته رحمانی، راحله؛ چهارده چریکی، معصومه، «هوش مصنوعی و کاربردهای آن در حسابداری و امور مالی»، مجله حسابدار رسمی، شماره هشتم،1389.
محمدحسینی، بابک؛ هادی زاده، مرتضی؛ قافله باشی، سید فهیم، «پیشرانهای ارائهی خدمات سایبری پایدار در دولت با تأکید بر حفظ امنیت از طریق هوش مصنوعی»، دو فصلنامه آیندهپژوهی و مقاله پژوهشی، شماره دوم،1399.
معین، محمد، فرهنگ فارسی، جلد دوم، چاپ بیست و یکم، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1384.
موسوی، سیدمحمدامین، «تحلیل کاربردهای مختلف هوش مصنوعی در تحلیل اقتصادی و سیاستگذاری کلان»، تهران، دهمین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و توسعه، 1400
موسویان، سید عباس، «نقد و بررسی قانون عملیات بانکی بدون ربا و پیشنهاد قانون و جایگزین اقتصاد اسلامی، نشریه مقاله پژوهشی، شماره بیست و پنجم،1383.
موسویان، سیدعباس، بانکداری اسلامی ثبات بیشتر کارآیی بهتر (مجموعه مقالات بیستمین همایش بانکداری اسلامی)، چاپ اول، تهران، نشر موسسه عالی بانکداری ایران،1388.
مهاجر، امین؛ حسین زاده، رامین؛ میرزایی ثمرین، عباس؛ اشرفی، سعید، «هوش مصنوعی و کاربردهای آن در حسابداری و حسابرسی»، دومین همایش ملی پژوهشهای مهندسی رایانه،1395.
میر معزی، سید حسین، نظام اقتصاد اسلامی(چرای اهداف و اصول را بجاردی و اخلاق)، چاپ اول، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،1388.
واعظ، محمد؛ ایزدخواستی، حجت، «تحلیل نقش نرخ بهره پولی در بحرانهای اقتصادی نظام سرمایهداری رویکرد اسلامی»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، شماره چهل و چهارم،1389.
وقفی، سید حسام، «کاربرد الگوریتم هوش مصنوعی در پیشبینی ورشکستگی با استفاده از متغیرهای کلان اقتصادی و حسابداری در شرکتهای پذیرفتهشده بورس اوراق بهادار تهران»، نشریه تصمیمگیری و تحقیق در عملیات، شماره اول،1398.
منابع عربی
ابن منظور، جمالالدین محمد بن مکرم، لسان العرب، جلد پنجم، بیروت – لبنان، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع / دار صادر،1414.
ابو حبیب، سعدی، القاموس الفقهی لغه و اصطلاحاً، دمشق- سوریه، دار الفکر، 1408.
جزری ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، جلد سوم، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان 1367.
قرشی، سید علیاکبر، قاموس قرآن، جلد پنجم، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1412.
نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، جلد بیست و دوم، بیروت – لبنان، دار احیا التراث العربی، 1404.
واسطی زبیدی حنفی، محب الدین، تاج العروس من جواهر القاموس، جلد هفتم، بیروت – لبنان، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1414.