TY - JOUR ID - 168874 TI - انتفاع از زمین و نسق زراعی بر روابط مالک و زارع در نظام حقوقی ایران JO - فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی JA - EJS LA - fa SN - 2676-7163 AU - ابافت, رسول AU - حاجی زاده, فرهنگ AD - استادیار گروه حقوق خصوصی، پیام نور تهران، تهران، ایران. AD - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، پیام نور تهران، تهران، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 4 IS - شماره ویژه (ویژه نامه جستار های نوین فقه و حقوق 1401) SP - 345 EP - 363 KW - زمین زراعتی KW - بهره‌برداری از زمین KW - نسق زراعتی KW - حقوق مالکانه DO - 10.22034/ejs.2023.369561.1329 N2 - زمینه و هدف: کشاورزی در ایران دارای بافت سنتی و نیز واحد‌های کوچک بهره­برداری می­باشد؛ در نتیجه با این اوصاف توانایی تأمین حداقل مواد غذایی مورد نیاز جامعه را ندارد. برای رسیدن به وضعیتی که کشور بتواند به صادرات محصولات کشاورزی برسد و از این طریق در راه رشد و توسعه اقتصادی قرار گیرد، باید به فکر کشاورزی پیشرفته با تولید اقتصادی بود. این هدف جز با تشکیل واحد‌های بزرگ تولیدی و واحد‌های تولیدی در مقیاس اقتصادی، قابل دستیابی نخواهد بود. مواد و روش­ ها: این تحقیق از نوع نظری بوده ‌روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می‏باشد و روش جمع‏آوری اطلاعات بصورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. یافته­ ها: در واحد‌های بهره برداری کشاورزی سنتی انواع فعالیت های کشاورزی اعم از زراعت، دامداری، باغبانی و فعالیت های صنعتی وابسته به کشاورزی صورت می­گیرد. در واحد‌های بهره­برداری دهقانی امروزی هم که بازمانده نظام کشاورزی سنتی است هدف تولید به ویژه در تولیدات زراعی و دامی مصرف و فروش و در تولیدات باغی فروش و مصرف است. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت­داری رعایت شده است. نتیجه­ گیری­: قبل از اجرای قانون اصلاحات اراضی، زارعین با عقودی مانند مزارعه و اجاره یا با اجازه مالک روی اراضی مالکان زراعت کرده و با سعی و تلاش و فعالیت خود به آبادانی و احیای این اراضی می­پرداختند و به دنبال همین فعالیت، برایشان حقی با عنوان حق نسق زراعی، ایجاد می­شد. این حق که به نام­های متفاوتی مصطلح می­باشد از حقوق مالی معنوی محسوب می­شود و از آنجا که این حق به تبع تصرف مستمر و طولانی زارع در ملک مالک ایجاد می­شود از نظر ماهوی شبیه حق کسب و پیشه و تجارت یا حق سرقفلی در اماکن تجاری می­باشد، به طوری که می­توان آن را حق کسب و پیشه زارع در اراضی مزروعی دانست. UR - https://journal.ihrci.ir/article_168874.html L1 - https://journal.ihrci.ir/article_168874_644d412fdf50900601e37bee4acb4e5b.pdf ER -