تحلیل‌ فقهی‌ امنیت‌ بعنوان‌ شرط‌ تحقق‌ استطاعت‌ حج‌ در فقه‌ مقارن‌

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

3 گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. عضو هیات علمی گروه معارف، اهل بیت، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

10.22034/ejs.2022.345671.1246

چکیده

زمینه و هدف: تقدم و تأخر امنیت نسبت به تحقق استطاعت حج از جمله موضوعات مهم در نزد فقها و اسلام شناسان است که در این پژوهش از منظر فقه مقارن بدان پرداخته می‌شود.
مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی و استناد به فقهای امامیه و اهل سنت جهت بررسی موضوع بهره برده شد.
یافته‌ها: چنانچه‌ امنیت‌ حجاج‌ در زاد و راحله‌ و انجام‌ مناسک‌ حج‌ تامین‌ نباشد، موجب‌ عدم‌ استطاعت‌ مکلفان‌ خواهد شد و در نتیجه‌ حج برای وی واجب‌ نخواهد بود. فقها تاکید دارند که‌ استطاعت‌ شرط‌ وجوب‌ حج‌ و از ارکان‌ آن‌ تخلیه‌‌السرب‌ که‌ همان‌ امنیت‌ جان‌ و مال‌ و آبرو است‌، می‌‌باشد.
ملاحظات اخلاقی: در انجام تحقیق حاضر، اصول امانتداری و صداقت رعایت شده است.
نتیجه‌گیری: کثرت‌ روایات‌ مبنی‌ بر عدم‌ خالی‌ ماندن‌ کعبه‌ معظمه‌ از حجاج‌ نشان‌ می‌‌دهد که‌ بر حاکم‌ اسلامی‌ است‌ که‌ تا آنجا که‌ می‌‌تواند از تعطیلی‌ حج‌ ممانعت‌ نمایند. اکثر موارد تعطیلی‌ حج‌ که‌ مورخان‌ ثبت‌ نموده‌‌اند، مبنی‌ بر نبود امنیت‌ می‌-باشد که‌ بر مبنای حکم‌ اولیه‌ است‌. خداوند متعال‌ در قران‌ کریم‌ حج‌ را بر کسانی‌ که‌ استطاعت‌ دارند واجب‌ نموده‌ است‌. اما از به‌ هلاکت‌ انداختن‌ انسانها به‌ دست‌ خویش‌ نیز نهی‌ فرموده‌ است‌.

کلیدواژه‌ها