حق دسترسی به وکیل در فقه، حقوق ایران و اسناد بین المللی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته حقوق کیفری و جرم‌شناسی، گروه حقوق، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

2 استادیار، گروه حقوق، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

10.22034/ejs.2022.350688.1262

چکیده

زمینه و هدف: حق دسترسی و داشتن وکیل از تضمینات اساسی حقوق دفاعی متهم بوده و از جمله معیارهای اصلی و اساسی یک محاکمه منصفنه و عادلانه می‌باشد. در این مقاله تلاش شده به بررسی حق دسترس به وکیل در فقه، حقوق ایران و اسناد جهانی پرداخته شود.
مواد و روش‌ها: مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و از روش کتابخانه‌ای استفاده‌شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است.
یافته‌ها: یافته‌های مقاله بیانگر این امر است که در فقه ایران می‌توان به مستنداتی در آیات قرآن، روایات و سیره در خصوص حق دسترسی به وکیل دست یافت. در نظام حقوقی ایران و اسناد بین‌الملل نیز حق دسترس به وکیل پذیرفته شده است. این حق در نظام حقوقی ایران با نظام حقوق بین الملل و اسناد حقوق بشری دارای تفاوت‌هایی است. به نحوی که در نظام حقوق ایران حق دسترسی به وکیل در برخی جرایم نظیر جرایم امنیت ملی محدود شده است. این در حالی است که این حقوق در اسناد جهانی حقوقی بشری مانند میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی در همان وضعیت غیر قابل تحدید و غیر قابل انکار تلقی شده و هر گونه محدود سازی این حق به عنوان نقض حقوق دفاعی متهم محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری: از آنجایی که حق دفاع در تمام مراحل دادرسی به رسمیت شناخته شده است، بنابراین لازم است حق حضور وکیل هم کامل به رسمیت شناخته شود.

کلیدواژه‌ها