تحلیل مقاصدی مماثلت در قصاص در پرتو فقه مذاهب اسلامی‌

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فقه و حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 استادیار گروه فقه و حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

3 استادیار گروه فقه وحقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

10.22034/ejs.2022.340452.1228

چکیده

زمینه و هدف: عدالت اقتضاء می‌کند که در راستای اعمال مجازات‌ها، تناسب و همانندی میان وضعیت قربانی و مجرم وجود داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر تحلیل مقاصدی مماثلت در قصاص در پرتو مذاهب اسلامی است.
مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع نظری بوده ‌روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می‏باشد و روش جمع‏آوری اطلاعات بصورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که رویکرد مقاصدی به صورت پیش‌فرض از سوی فقهای امامیه، حنفیه و حنابله در باب مماثلت قصاص مورد پذیرش قرار گرفته است؛ درحالی که در همین ارتباط، رویکرد سنتی مورد پذیرش فقهای مالکی و شافعی قرار گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت-داری رعایت شده است.
نتیجه‌گیری: در پرتو رویکرد مقاصدی، فقهای امامیه، حنفیه و حنابله حکم به عدم جواز مماثلت در قصاص صادر نموده‌اند، اما در پرتو رویکرد سنتی، فقهای مالکی و شافعی، قائل به جواز مماثلت در قصاص می‌باشند.

کلیدواژه‌ها