سیاست جنایی مشارکتی اسلام در قبال جرائم اقتصادی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

3 استاد گروه حقوق و علوم سیاسی، واحد بابلسر، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.

10.22034/ejs.2022.325241.1135

چکیده

زمینه و هدف: اسلام همواره بر سیاست جنایی مشارکتی تاکیده داشته است در واقع نقش و جایگاه مردم و جامعه مدنی در عرصه علوم جنایی و واکنش به پدیده مجرمانه خاصه در قبال جرایم اقتصادی همواره متغیر بوده و در تاریخ عدالت کیفری نیز همین وضعیت را پشت سر گذاشته است.
مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع نظری بوده ‌روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می‏باشد و روش جمع‏آوری اطلاعات بصورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
یافته‌ها: نقش و هدف اصلی سیاست جنایی در یک جامعه، کنترل مؤثر جرم و مهار پدیده‌های مجرمانه است. هدف از سیاست‌گذاری اقتصادی در حوزه اقتصاد مبارزه با فساد و جرایم اقتصادی است. دولت‌ها همواره در تلاش هستند تا با سیاست‌گذاری و اجرای برنامه‌های مختلف، خود را از نظر اقتصادی کارآمد کنند. زیرا آرامش و ثبات اقتصادی مهمترین و اساسی ترین مؤلفه امنیت محسوب می‌شود.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت محتوا، صداقت و امانت داری رعایت شده است.
نتیجه‌گیری: فساد در نظام اقتصادی جرمی است که سال هاست محور سیاست‌های قانونگذاری ایران بوده است، اما شتابزدگی قانونگذار در تدوین قوانین مرتبط مانع از آن شده است که سیاست جنایی منسجم و قاطعی را در این زمینه دنبال کند. بنابراین موفقیت‌ در امر پیشگیری‌ از جرایم مرتبط با جرایم اقتصادی منوط به‌ مشارکت‌ تمامی‌ کنشگران جامعه‌ مدنی‌ است.

کلیدواژه‌ها


- اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، تهران، نشر میزان، 1392.
- اسجوگران واسکوج، «مفهوم جرم اقتصادی و تحولات آن»، نشریه تعالی حقوق، سال دوم، شماره ششم، 1389.
- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ هجدهم، تهران، انتشارات گنج دانش، 1395.
- دادخدایی، لیلا، فساد مالی- اداری و سیاست جنایی مقابله با آن: با تکیه بر کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد. تهران، بنیاد حقوقی میزان، 1390.
- رستمی، ولی، «مشارکت مردم در فرآیند کیفری (بررسی سیاست جنایی کشورهای غربی)»، مطالعات حقوق خصوصی، دوره سی و هفتم، شماره دوم، 1386.
- رضایی، حمزه، واکاوی نیم رخ جنایی ایران در قبال فساد اقتصادی و اداری، تهران، انتشارات نگارستان، 1397.
- رئیس دانا، فریبرز، چکیدة مباحث مطرح شده در محور جرایم مالی- اقتصادی، آسیب‌های اجتماعی ایران، انجمن جامعه­شناسی ایران، چاپ اول، تهران، انتشارات آگه، 1383.
- ژان لوک بَچِر و نیکلا کلوُز، «جرم اقتصادی و کنترل آن»، ترجمه شهرام ابراهیمی، مجله حقوقی دادگستری، دوره جدید، شماره بیست و یکم، 1386.
- سعیدی، محمد رضا، «مشارکت سازمان‌های غیردولتی در برنامه‌های میان - ملت توسعه ایران»، فصلنامه پژوهشی فرهنگی، سال هفتم، دوره جدید، شماره ششم، 1382.
- عشماوی، سعدالدین محمد، مروری بر جرایم اقتصادی کشورهای عربی، ترجمه حسین نصراللهی و سید عیسی حسینی، تهران، انشارات ناجا، 1386.
- غلامی، حسین، علی حسین نجفی ابرندآّبادی، «نظریه مجازات‌های استحقاقی و تکرار جرم»، مجله مدرس، دوره سوم، شماره چهارم، 1378.
- کرمی، محمد، رضوی خبیر، علیرضا، صادقی، قدرت الله، «مشارکت عمومی در پیشگیری از جرم: موانع و چالش­ها»، فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی سمنان، 1392.
- معین، محمد، فرهنگ معین، چاپ نوزدهم، تهران، انتشارات زرین، 1382.
- مقیمی‌، مهدی‌، «مطالعه‌ حقوقی‌، جرم­شناختی‌ جرائم‌ اقتصادی‌، (با تأکید بر راهکارهای‌ پیشگیری‌ ملی‌ و فراملی‌)»، فصلنامه‌ پژوهش‌های‌ دانش‌ انتظامی‌، سال نوزدهم، شماره دوم، 1396.
- موناهان، به نقل از حسین غلامی، «سیاست کیفری سختگیرانه»، دانش انتظامی، شماره بیست و هفتم، 1378.
- مهدی­پور، اعظم، سیاست کیفری افتراقی در قلمرو بزهکاری اقتصادی، چاپ اول، تهران، نشر میزان، 1390.
- نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، «تحلیل جرم‌شناسی جرایم اقتصادی»، مجله تعالی حقوق، سال اول، شماره‌ پنجم، 1385.
- نجفی ابرندآبادی، علی­حسین، هاشم بیکی، حمید، دانشنامه جرم­شناسی، چاپ اول، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، 1392.
- نجفی‌ توانا، علی‌، جرم­شناسی‌، تهران، نشر آوای‌ حکمت، 1399.
- نورزاد، مجتبی، جرایم اقتصادی در حقوق کیفری ایران، چاپ اول، تهران، انتشارات جنگل، 1389.
- ویلسون، جیمز کی، کلینگ، جورج ال، «پنجره‌های شکسته، پلیس و امنیت محلی»، ترجمه محمد صادری، مجله حقوقی و قضایی دادگستری، شماره چهل و سی­ام، 1382.