تسبیب در قتل ناشی از ترک فعل

نوع مقاله : علمی

نویسنده

پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران

چکیده

در خصوص جرم قتل ناشی از ترک فعل اختلاف زیادی بین فقها و حقوق‏دانان وجود دارد. منشاء این اختلاف نیز این است که آیا ترک و خودداری می‏تواند عنصر مادی جرم قرار گیرد یا خیر؟ برخی‏ با این تصور که ترک و امتناع، یک امر عدمی است و نمی‏تواند سبب امر وجودی قرار گیرد، به این سؤال پاسخ منفی داده و عده ‏ای هم این جرم را فاقد عنصر قانونی دانسته‏ اند. نگارنده با واکاوی باب فقه جزایی و مباحث قتل معتقد است ترک فعل با لحاظ شرایط دیگر نه تنها میتواند موجب قتل شود بلکه حسب مورد می تواند مشمول بندهای سۀ گانۀ مادۀ ٢٠٦ قانون مجازات اسلامی شده و قتل ارتکابی را عمدی سازد. هر چند قانونگذار در بندهای سه گانۀ مادۀ ٢٠٦ به انجام فعل از سوی قاتل اشاره کرد، اما واژۀ فعل در اینجا به معنای فعل مصرح در مادۀ ٢ قانون مجازات اسلامی نیست. در جایی که شخصی حفاظت یا مراقبت از دیگری را می پذیرد، به تبع پذیرفتن این تعهد اسباب موجب مرگ را ایجاد میکند، در نتیجه موظف به دفع آن خطر است. به عبارت دیگرواژه کار در مادۀ ٢٠٦ ق.م.ا در معنای رفتار ، به کار رفته است، همان گونه که عرف، کار رابه معنای رفتار میداند. از طرف دیگر اصل بر آن است که قانونگذار از کلمات مترادف استفاده نمیکند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


* اردبیلـی ، محمدعلـی ، حقـوق جـزای عمومـی ، نشـر میـزان ، تهـران ، جلـد اول ، ،١٣٨٤ چـاپ 
ششـم
* آزمایــش ، علــی ، تقریــرات حقــوق جــزای اختصاصــی ، جــزوه دوره کارشناســی ارشــد، دانشــگاه 
تهــران ، تهــران ، ١٣٨٠؛ 
* پاد، ابراهیم ، حقوق کیفری اختصاصی ، انتشارات رهام ، تهران ، جلد اول ، ،١٣٨١ چاپ اول ؛ 
* خویــی، ابوالقاســم١٤٢٢، ه . ق، مبانــی تکملــه المنهــاج، مؤسســه احیــاء آثــار امــام خویــی، قــم، 
جلــد دوم.
* سپهوند، امیرخان ، جرایم علیه اشخاص، انتشارات مجد، تهران ، ،١٣٨٦ چاپ اول ؛ 
* شامبیاتی، هوشنگ، )۱۳۹۳(، حقوق جزای اختصاصی، مجد، تهران.
* طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن،)۱۳۹۰(، االستبصار، چاپ اول، دارالکتب االسالمیه، تهران
* گلدوزیان، ایرج، )1393(، محشا قانون مجازات اسالمی، چاپ دوم ،انتشارات مجد،تهران
* لنگرودی، محمد جعفر،) 1386(، ترمینولوژی حقوق، چاپ هفده ام،گنج دانش،تهران
* محمــدی، ابوالحســن، )1380(، مبانــی اســتنباط حقــوق اســامی، انتشــارات دانشــگاه تهــران، 
تهرانمرعشـی، سـید محمـد حسـن، )بـی تـا(، دیـدگاه هـای نـو در حقـوق کیفـری اسـام، میـزان، 
تهــران. - معیــن، محمــد، )1379(، فرهنــگ فارســی، امیــر کبیــر، تهــران 
* میــر محمــد صادقی،حســین )۱۳۸۵(، »مطالعــه تطبیقــی تــرک فعــل بــه عنــوان عنصــر مــادی 
جرائــم علیــه اشــخاص«، مجلــه تحقیقــات حقوقــی