بررسی مبانی حق بهره‌مندی از محاکمه عادلانه در نظم جهانی حقوق بشر

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 وکیل پایه یک دادگستری مرکز - دانش آموخته حقوق دانشگاه تهران

2 رئیس اداره پژوهشی پردیس بین المللی ارس دانشگاه تهران

3 عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

وجود جامعه‌ای بدون هنجارشکن، بیشتر شبیه به تصور مدینه فاضله می‌ماند و برخورد با افراد چنین جامعه‌ای در مقام اتهام می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد. یکی از مواردی که جامعه بین‌الملل آن را به رسمیت شمرده، حق بهره‌مندی از محاکمه عادلانه است. حقی که در پرتو آن، تمامی انسان‌ها در مقابل دادگاه، با رعایت اصل بی‌طرفی برابر باشند، که در این مجال به تبیین جایگاه آن در عرصه قوانین داخلی و بین‌المللی پرداخته شده است، زیرا چنین به نظر می‌رسد که برخی دولت‌مردان با نادیده انگاشتن آن در فرایند رسیدگی و خروج از جاده عدالت و انصاف، آن را در ورطه خطر قرار داده‌اند و با فشار گروههای سیاسی، روند محاکمه بیشتر تشریفاتی تلقی خواهد شد. بنابراین، با احتجاج به میثاق‌های
بین‌المللی و ضرورت ایجاد ساز و کار حق بهره‌مندی متهم از یک محاکمه عادلانه در قوانین داخلی، ضرورت اصرار بر این مهم، در بیان حق متهم، که همانا هدف حقوق اعتلای اخلاق است، مد نظر بوده است.

کلیدواژه‌ها


* اعالمیه جهانی حقوق بشر در وب سایت رسمی سازمان ملل متحد، به آدرس اینترنتی:
rights-human-declaration-universal/en/org.un.www://https
* امینی، اعظم، »بازاندیشی رابطه انصاف و حقوق«، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی دانشگاه عالمه 
طباطبائی، پاییز، شماره شانزده، .1395
* انصاری، مرتضیبن‌‌‌محمدامین، کتاب المکاسب، چاپ اول، قم، مجمع الفکر االسالمی، کمیته تحقیق 
تراث شیخ اعظم، .1415
* جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ نهم، تهران، گنج دانش، .1377
* حلی، نجمالدین جعفربنحسن هذلی، شرائع االسالم فی مسائل الحالل و الحرام، قم، اسماعیلیان، 
.1408
* دانشنامه پژوهه، مقاله کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر، 11 آذر ،96 وبسایت رسمی پژوهشکده 
باقرالعلوم به آدرس: 
DB%3B%8D%86%9D%7A%8D%88%9D%86%9D%9A%DA/%ir.pajoohe://http
A%8D%9A%DA%C8%DB%1B%8D%85%9D%2A%8D%-86%9D%88%9D%C8%
%4B%8D%8A%8D%-82%9D%88%9D%82%9D%AD%8D-%C8%DB%C8%DB%7
aspx35607-.a__1B%8D
* دهخدا، علیاکبر، لغت‌‌‌نامه، چاپ دوم از دوره جدید، تهران، دانشگاه تهران، .1377
* راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسینبن‌‌‌محمد، معجم مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: ندیم مرعشلی، تهران، 
مکتبه مرتضویه الحیاء اآلثار الجعفریه، .1972/1392
* رمضانی، علی، »معنای حق نگاه اندیشمندان اسالمی«، مجله معرفت حقوقی، سال اول، شماره دوم، 
زمستان .1390
* شمآبادی، ابوالقاسم، »بررسی نسلهای سهگانه حقوق بشر«، ،1391/3/2 وب سایت تخصص فقه و 
حقوق به آدرس: 
com.blogfa.abolghasemshamabadi://http
* صرامی، سیف ااهلل، مقایسۀ منابع و روشهای فقه و حقوق؛گفت و گو با جمعی از اساتید حوزه و 
دانشگاه، تهران، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسالمی، .1391
20 فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی/ سال اول، شماره سوم، زمستان 1398
* طبرسی، امین‌‌‌االسالم، مجمع البیان فی تفسیر قرآن، چاپ سوم، تهران، ناصرخسرو، .1372
* عمید، حسن، فرهنگ فارسی، چاپ سوم، تهران، امیرکبیر، .1369
* کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چاپ سی و چهارم، تهران، شرکت 
سهامی انتشار، .1382
* کبیری سرمزده، جعفر، »مفهوم حق در دو پارادایم ”فقه مدنی“ و ”دموکراسی غربی“«. آموزههای فقه 
مدنی دانشگاه علوم اسالمی رضوی، شماره چهاردهم، پاییز ـ زمستان .1395
* مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسالمی، به آدرس اینترنتی:
/92374show/law/fa/ir.majlis.rc://https
* معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، سرایش، .1387
* منشور حقوق شهروندی، ابالغی آذرماه ،1395 در آدرس: 
pdf.CitizensRights/ir.citizensrights.epub://h