%0 Journal Article %T ادله‌ی عقلی در مشروعیت و عدم مشروعیت حیل شرعی در مذاهب خمسه %J فصلنامه علمی مطالعات فقه اقتصادی %I انجمن علمی حقوق بشر اسلامی ایران %Z 2676-7163 %A نژادهاشمی, سید مهدی %A بهرامی نژاد, علی %D 2020 %\ 06/21/2020 %V 2 %N شماره 2 %P 40-57 %! ادله‌ی عقلی در مشروعیت و عدم مشروعیت حیل شرعی در مذاهب خمسه %K مشروعیت حیل %K مذاهب خمسه %K مقاصدالشریعه %K ادله‌ی عقلی مشروعیت حیل %R %X زمینه و هدف: حیله در نزد فقها چارجویی مخفیانه‌ای است که می‌تواند از طرق مثبت یا منفی صورت گیرد، گاه در عرف عام مذموم است، گاه از آن به حفظ ظاهر قوانین شرع یاد می‌شود. مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع نظری بوده ‌روش تحقیق به‌صورت توصیفی تحلیلی می‏باشد و روش جمع‏آوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است. یافته‌ها: مشهور فقهای امامیه آن را مجاز ولیکن، حلی‌ها، مقدس اردبیلی، وحید بهبهانی و امام خمینی (ره) قائل به حرمت حیل در باب ربا می‌باشند. امام خمینی (ره) با محک عقل حیل را، ظلم بر ربا دهنده می‌دانند و آن را حرام و مردود دانسته همان نظری که حنبلیان و مالیکان دارند. از طرفی حنفی‌ها، مشهورند به استفاده از حیل شرعی، و شافعی مسلک‌ها را پیروان حنفی‌ها می‌دانند. نتیجه‌گیری: بنا بر دلایل عقلی و نقلی مشهور فقهای مذاهب خمسه، بر این نظر اتفاق دارند که حیل در مقامی که به اصل دین و مقاصد الشریعه لطمه وارد کند و موضوع حکم را عوض کند و انهدام اهداف الهی را در بر داشته باشد باطل و حرام است و هیچ ادله‌ای به‌طور مطلق دال بر مشروعیت یا عدم مشروعیت، حیل نمی‌باشد. %U https://journal.ihrci.ir/article_128507_e6fb9a32383dbd94b8766cae73ad05c2.pdf